HRMLog

In deze weblog houdt Kathalijne Schuurmans ontwikkelingen bij op het gebied van Human Resources Management (HRM).

10 augustus 2007

Werkomstandigheden in de zorg moeten beter

In de afgelopen jaren zijn zorginstellingen meer aandacht gaan besteden aan werkomstandigheden voor het personeel. Er is echter ook nog een hoop mis.

Zo beschermt een kwart van de ziekenhuizen en verpleeg- en verzorgingshuizen haar medewerkers nog onvoldoende tegen lichamelijke overbelasting, agressie en geweld. Ook is een kwart van de ziekenhuizen te weinig alert op de risico’s voor het personeel van gevaarlijke stoffen zoals narcosegassen en cytostatica (medicijnen tegen kanker).

Dit blijkt uit controles die de Arbeidsinspectie in bijna alle Nederlandse ziekenhuizen en ruim 250 verpleeg- en verzorgingshuizen heeft uitgevoerd.

In 2000 en 2003, bij eerdere inspecties, bleek dat zorginstellingen nauwelijks bezig waren met goede arbeidsomstandigheden. Inmiddels zijn er wel middelen ontwikkeld om gezonder te werken. Echter, deze moeten nog beter worden toegepast.

De Arbeidsinspectie heeft bij zo'n 200 afdelingen van ziekenhuizen verbeterende maatregelen afgedwongen, zoals betere bescherming tegen lichamelijke overbelasting. Lichamelijke belasting is nog steeds de grootste ziekmaker.

Er wordt nog te weinig gebruik gemaakt van hulpmiddelen zoals tilliften, glijlakens en elektrisch in hoogte verstelbare bedden. 70% Van de verpleegkundigen op afdelingen als interne geneeskunde, intensive care en de operatiekamers heeft namelijk lichamelijke klachten aan de rug, nek en benen. Gebruik van hulpmiddelen kan deze klachten verminderen. Vaak zijn de hulpmiddelen onvoldoende beschikbaar of worden ze niet gebruikt.

De inspecteurs kwamen ook overtredingen tegen in de omgang met cytostatica; kankerremmende medicijnen. Bij de controles bleek dat personeel bij de toediening geen handschoenen of overschort draagt. Daarnaast weet het personeel niet wat ze moeten doen bij calamiteiten en wordt afval niet veilig afgevoerd. Blootstelling aan deze stoffen is gevaarlijk, omdat ze kankerverwekkend zijn.

Ook de bescherming tegen narcosegassen laat te wensen over. Bij ruim de helft van de onderzochte operatiekamers en chirurgieafdelingen is iets mis: de ventilatie in behandelruimtes is gebrekkig of maskers en afzuigapparatuur worden niet gebruikt. Narcosegassen kunnen leiden tot vruchtbaarheidsproblemen of aangeboren afwijkingen bij kinderen.

Een derde van de gecontroleerde verpleeg- en verzorgingshuizen beschermt verzorgenden nog te weinig tegen ziektes als Hepatitis B en C en HIV. De risico's kunnen worden beperkt door goede voorlichting, vaccinaties en veilige afvoer van gebruikte naalden.

Ook worden er door de instellingen niet altijd ontruimingsoefeningen gehouden. Ook al is bekend dat een ontruiming bij zorginstellingen nogal wat voeten in de aarde heeft, toch vindt de Arbeidsinspectie dit onaanvaardbaar. Bewoners van verzorgings- en verpleeghuizen kunnen zichzelf immers vaak niet redden. Door het houden van oefeningen kom je erachter of geplande maatregelen en ontruimingsplannen voldoende werken.

Er wordt door ziekenhuizen steeds meer gedaan tegen toenemende van agressie van patiënten, familie en bezoekers. Toch blijven soms belangrijke maatregelen achterwege, aldus de Arbeidsinspectie. Personeel krijgt niet altijd genoeg training en voorlichting, alarmsystemen ontbreken soms of er is geen nazorg. Ruim drie kwart van de werknemers heeft met agressie en geweld te maken, een kwart zelfs wekelijks. Vooral op de afdelingen spoedeisende hulp is dit een probleem. In verpleeg- en verzorgingshuizen wordt 4 op de 10 verzorgenden dagelijks of wekelijks uitgescholden, bedreigd, geslagen en geschopt.

Te weinig actie winkels tegen agressie en geweld

Bijna de helft van de winkels doet te weinig tegen agressie en geweld. In vergelijking met bijvoorbeeld het openbaar vervoer en sociale diensten blijft de winkelsector achter. Dit blijkt uit onderzoek van de Arbeidsinspectie in 733 winkels in risicogebieden.

Van een steekproef van 250 winkelmedewerkers heeft twee derde te maken gehad met agressieve of gewelddadige klanten. Binnen de branche zijn genoeg instrumenten en maatregelen ontwikkeld om dit probleem aan te pakken. Echter, er wordt door winkeliers nog te weinig gebruik van gemaakt.

De Arbeidsinspectie heeft vooral controles uitgevoerd in gebieden waar het risico op agressie en geweld relatief groot is. Desondanks ontbreken maatregelen vaak. In verreweg de meeste winkels waren werknemers slecht op de hoogte wat te doen bij incidenten en waren ze niet getraind in het omgaan met lastige klanten.

In een aantal gevallen hebben de inspecteurs op moeten treden. Dit was nodig als de inrichting van de winkel onoverzichtelijk was, of als er grote sommen geld in de kassa voor het grijpen lagen. In totaal hebben de inspecteurs zo’n 350 keer verbeteringsmaatregelen afgedwongen.

Verder waren personeelsuitgangen niet altijd goed verlicht of konden insluipers zo binnenlopen, omdat de achterdeur bij warm weer wijd open stond. Bij alarmoproepen moeten werknemers soms bij nacht en ontij in hun eentje de winkel in.

nitiatieven van winkeliersverenigingen, politie en gemeenten om overlast en criminaliteit aan te pakken blijken succesvol. Volgens de Arbeidsinspectie moeten winkeliers zich beter realiseren dat eenvoudige maatregelen al kunnen helpen om incidenten met agressie en geweld te voorkomen. De inspectie zal de brancheorganisaties aansporen om meer werk te maken van de invoering van maatregelen door hun leden. Als dit onvoldoende oplevert, gaat de Arbeidsinspectie opnieuw controleren.

09 augustus 2007

Helft van werknemers werkt structureel over

De laatste jaren is overwerken fors toegenomen. Ruim de helft van de werknemers in Nederland werkt zelfst structureel over. Door deze werknemers wordt gemiddeld 7 uur per week overgewerkt.

Vergeleken met vorig jaar is dit een flinke stijging. Vorig jaar werd er namelijk gemiddeld 6 uur per week overgewerkt. Toen werd er nog door 1 op de 3 werknemers structureel overgewerkt. Omgerekend komt het overwerk nu neer op ruim 3 uur per week, verspreid over alle werknemers. Vorig jaar was dat 1,5 uur.

Dit alles blijkt uit de Werkmonitor van uitzendbureau Randstad, welke afgelopen dinsdag is gepubliceerd. Er zijn voor het onderzoek ruim 800 werknemers ondervraagd. De werkmonitor noemt het gunstige economische klimaat als een oorzaak voor de toename van het overwerk.

16% Van de ondervraagde werknemers geeft aan dat overwerk op geen enkele wijze wordt gecompenseerd. 1 Op de 3 werknemers krijgt de extra uren in tijd terug. Anderen krijgen de uren (deels) uitbetaald of op een andere manier (deels) vergoed.

1 Op de 5 werknemers (dit zijn 1,2 miljoen mensen) vindt dat hij het "te druk" heeft op zijn werk. De werkdruk wordt vooral door hoogopgeleiden als hoog of te hoog ervaren.

Door de nu gunstige economie zien werknemers hun kansen op de arbeidsmarkt positief in. Ruim driekwart heeft er vertrouwen in een andere baan te kunnen vinden, slechts 3% is bang voor ontslag. Veel werknemers kijken wel om zich heen voor ander werk, maar slechts een beperkt deel slaat ook daadwerkelijk aan het solliciteren. Uiteindelijk is in het afgelopen half jaar maar 10% van de werknemers van baan veranderd.

Werkgevers die op zoek zijn naar nieuw personeel benaderen regelmatig mensen direct of indirect. 4 Op de 10 werknemers zeggen het afgelopen half jaar een aanbod te hebben gehad om te solliciteren.